Het middel bewijsbeslag wordt steeds vaker gebruikt en zal waarschijnlijk nog vaker gebruikt gaan worden naarmate in (digitale) procedures steeds minder ruimte bestaat om eerst na aanvang van de procedure bewijs te leveren, bijvoorbeeld door het doen laten horen van getuigen. Het belang om vóór aanvang van een procedure bewijs te vergaren op basis waarvan de proceskansen beter in kunnen worden geschat wordt dus enkel groter.

Bewijsbeslag heeft echter nog geen specifieke wettelijke grondslag. Alleen in gevallen van (dreigende) inbreuken op intellectueel eigendom kent de wet een specifieke regeling. In 2013 heeft de Hoge Raad de praktijk wel enkele regels en handvatten gegeven voor het leggen van bewijsbeslag buiten het intellectueel eigendom.

Aan welke vereisten moet u voldoen om bewijsbeslag te kunnen laten leggen?

Stap #1 – Verlof

Voordat u een deurwaarder op pad stuurt om bewijsbeslag te laten leggen, moet u toestemming hebben van een voorzieningenrechter. Met een verzoekschrift vraagt u daarvoor verlof. In uw verzoek moet u op grond van artikel 843a Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering aannemelijk maken dat er:

• een rechtmatig belang is om
• bepaalde bescheiden te beslaan
• aangaande een rechtsbetrekking waarbij u partij bent.

Simpel gezegd, ‘fishing expeditions’ zijn niet toegestaan. Bewijsbeslag is niet bedoeld om eerst inzage van een grote hoeveelheid informatie te verkrijgen om vervolgens te beoordelen of er wel bewijs is. De bescheiden moet u daarom zo nauwkeurig mogelijk omschrijven in uw verzoekschrift. Let wel: de beslagen bescheiden blijven voor u geheim totdat een rechter in een opvolgende procedure (de eis in de hoofdzaak) heeft beslist dat u ook daadwerkelijk recht heeft op afgifte of inzage.

Stap #2 – Beslag

Nadat de rechter het verlof heeft verleend zal de deurwaarder, al dan niet met behulp van een officier van justitie, een ICT-specialist en/of sleutelsmid, het daadwerkelijke beslag leggen. Van het beslag maakt de deurwaarder op locatie proces-verbaal op. In het geval van een beslag op vertrouwelijke informatie kan hij twee processen-verbaal opmaken: u krijgt een globale omschrijving van de beslagen bescheiden, de beslagene krijgt een gespecificeerde lijst. Doorgaans zal een onafhankelijke derde de beslagen in bewaring nemen totdat in de hoofdzaak is beslist.

Soms zal vanwege de grote hoeveelheid gegevens een kopie worden gemaakt van alle aanwezige bescheiden, bijvoorbeeld van de gehele harde schijf of cloud. Vervolgens maakt de deurwaarder een nadere selectie van de bescheiden die onder de reikwijdte van het verlof vallen. Uitsluitend de geselecteerde bescheiden vallen dan onder het beslag, de resterende kopieën moeten worden vernietigd.

Stap #3 – Eis in hoofdzaak

U moet uw eis in hoofdzaak binnen relatief korte periode na de beslaglegging (doorgaans binnen twee weken) instellen om uiteindelijk afgifte of inzage van de bescheiden te verkrijgen. In de procedure komt aan de orde of u als eiser een rechtmatig belang hebt bij uw vordering tot afgifte van de (beslagen) bescheiden. Dat kan in kort geding, maar ook in een bodemprocedure.

Wilt u meer informatie? Vraag een gratis telefonisch adviesgesprek aan via info@fraude.nl.